Psikoterapiye ihtiyacım olduğunu nasıl bileceğim?
Bir çok kişi psikolojik sorunları ya da ilişkilerinde yaşadıkları güçlükler hakkında konuşmaktan çekinmektedir. Fakat zaman zaman bu güçlüklerin üstesinden tek başımıza gelemeyeceğimizi hissederiz. Ne yakın bir arkadaş, ne ailemiz ne de okuduğumuz kaynaklar problemlerimizi çözmemizde yardımcı olmaz. Eğer yaşadığınız bu sıkıntılar, hayat kalitenizi düşürüyorsa, iş hayatınızı, sosyal ilişkilerinizi ve aile hayatınızı olumsuz etkilemeye başladıysa, en az 1 aydır devam ediyorsa profesyonel bir yardım almanızın vakti gelmiş demektir.
Eğer bunları yaşıyorsanız bir uzmandan yardım almalısınız;
Kendinizi sürekli mutsuz hissediyor ve nedenini bilmiyorsanız
Olumsuz ya da takıntılı düşüncelerinizi ve davranışlarınızı engelleyemiyorsanız
Uzun bir süredir (en az 1 ay) kendinizi sinirli, gergin ve endişeli hissediyorsanız
En az iki haftadır kendinizi depresif veya kaygılı hissediyorsanız
Problemleriniz beslenmenizi, uyku düzeninizi bozuyor ve rahatlamanızı engelliyorsa
Problemlerinizi (sıkıntılarınızı) azaltmak amacı ile, yeme alışkanlıklarında bir değişiklik varsa, alkol ve madde kullanımına başvuruyorsanız, ya da uygun olmayan davranışları yapıyorsanız (hızlı araba kullanma, aşırı alışveriş, kontrolsüz cinsel ilişkiler gibi)
Rahat sosyal ilişkiler kuramıyor, kendinizi ifade etmekten çekiniyor, belirli ortamlardan tedirginlik hissettiğiniz için kaçınıyorsanız
Belirli davranışları yapmaktan korkuyorsanız ve kaçınıyorsanız (asansöre binmek, uçağa binmek, topluluk önünde konuşmak)
Ruh sağlığı ile ilgilenen uzmanlar kimlerdir? Ve Farkları nelerdir?
Psikolog
Düşünce, duygu ve davranışları inceleyen bilime psikoloji, bu bilimin eğitimini almış ve meslek olarak uygulayan kişiye psikolog denir. Fen-Edebiyat fakültesi, Psikoloji bölümünde 4 yıl eğitim alarak mezun olan kişiler psikolog unvanını alırlar. Psikologlar temel ve uygulamalı alanlarda araştırma yaparlar, toplumdaki örgütlere ve diğer kurumlara danışmanlık hizmeti verirler, çeşitli testler kullanarak zekayı ve kişiliği ölçerler, davranışları ve bilişsel işlevleri değerlendirip gerekli durumlarda yardımcı olurlar. Psikologlar psikoterapi eğitimi alarak psikoterapist olarak çalışabilirler.
Psikiyatrist
Psikiyatr 6 yıllık tıp eğitiminden sonra 4 yıllık bir ruh hekimliği uzmanlık dalında ihtisasını yapmış kişidir. Psikiyatrist, tıp eğitimi almış bir kişidir ve hekim olduğu için hastasına ilaç yazma yetkisi vardır. Psikologun ilaç yazma yetkisi yoktur. Psikiyatri tıbbın bir dalı olarak, duygusal ve davranışsal problemlerin temelinde tıbbi nedenler olduğunu varsayar. Ayrıca, eğitimleri sırasında psikiyatristler psikoterapi konusunda genellikle çok az eğitim ve süpervizyon almaktadırlar. Tipik olarak, psikiyatri uygulaması tıbbi bir hastalık olarak algıladıkları bir duruma ilaç reçetelemek etrafında odaklanır. Diğer yandan, bir çok psikiyatrist terapi eğitimi alarak, psikoterapist olarak çalışmaktadır.
Psikolojik Danışman
Psikolojik danışmanlar, kişisel, ailevi, eğitsel problemlerin çözümünde, ruh sağlığı konusunda ve mesleki kararların verilmesinde bireylere yardım ederler. Görevleri hizmet ettikleri bireylere ve görev yaptıkları sektördeki kurumlara göre değişir. Psikolojik Danışmanlar Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda, rehberlik ve araştırma merkezlerinde; Adalet Bakanlığı’na bağlı ceza ve tutuk evlerinde, ıslah evlerinde; Silahlı Kuvvetlere bağlı Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servislerinde; Sağlık Bakanlığına bağlı hastane ve sağlık merkezlerinde çalışırlar. Üniversitelerin Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümlerinde 4 yıllık eğitim alarak Psikolojik Danışman unvanını alırlar. Psikolojik danışmanların psikologlardan farkı, gelişimi normal olan bireylere yönelik hizmet vermeleridir. Psikolojik Danışmanlarda psikoterapi eğitimi alarak psikoterapist olabilirler.
Psikoterapist
Terapist, Psikoterapi yapan kişilere denir. Psikoterapi ruhsal açıdan sorunları olan bireylerin problemlerinin çözümü ve ruh sağlıklarının korunması için uygulanan tekniklere denir. Psikologlar, Psikiyatristler, Psikolojik Danışmanlar ve Sosyal Hizmet Uzmanları isterlerse Terapist olabilmektedirler. Terapist olabilmek için ve Psikoloji ve psikiyatri eğitimi aldıktan sonra bunlara ek olarak uzun saatler süren terapi eğitimi ve supervizyon almak gerekir.
Sıkıntılarım için kime başvurmalıyım?
İnsan her şeyden önce biyolojik bir yaratıktır. Bu biyolojik yapının üstüne duygu, düşünce ve davranışlar psikolojik sistemler olarak oturur. Kişinin sıkıntısının kaynağı nörofizyolojik bir aksaklıktan kaynaklanıyorsa, yani biyolojik bir temeli varsa, kişinin psikiyatristte gitmesi gerekir. Örneğin belirli salgı bezlerinin fazla ya da az salgılaması sonucu oluşan gerginlikler, yorgunluklar, depresyonlar söz konusu olabilir. Ama kişinin dünyayı algılaması, yanlış düşünmesi ve değerlendirmesinden kaynaklanan iç sıkıntıları, iç çatışmaları varsa o zaman psikoterapiste gitmelidir. Yapılan bilimsel çalışmalar, bir çok ruhsal rahatsızlığın tedavisinde en etkili yöntemin psikoterapi olduğunu tespit etmiştir. Sadece ilaçla yapılan tedaviler, semptoma yönelik olup, kişide gerçek bir iyileşme yapmamaktadır. Örneğin, yaşadığı bir takım travmalara bağlı olarak kaygı bozukluğu yaşayan bir kişiyi ele alalım.Bu kişi panik atak nöbetleri geçirmektedir. Psikiyatriste gittiğinde, terapi eğitimi almamış ise, hekim ilaç yazacaktır. Sorunun kaynağına inip, nedenlerini anlamaya çalışmayacaktır. Psikoterapist ise, derinlemesine bir araştırma yaparak, hastalığı kaynağından yok etmeye yönelik metotlar kullanacaktır.